بررسی روش اندازه گیری بیوامپدانس برای تجزیه و تحلیل ترکیبات بدن

بررسی روش اندازه گیری بیوامپدانس برای تجزیه و تحلیل ترکیبات بدن

(روش اندازه گیری بیوامپدانس)

امروزه بیماریهای قلبی علت اصلی مرگ در سراسر جهان هستند .از میان بیماریهای قلبی بیماری عروق کرونری شایعترین بیماری مزمن و تهدید کننده حیات می باشد(1) سندرم کرونری حاد یک موقعیت اورژانس با مشخصه کاهش ناگهانی جریان خون به قلب است که با درد قفسه سینه در طی حمله قلبی یا آنژین ناپایدار شرح داده می شود(2).

پیشرفت این بیماری در کشور ما به دلایل مختلفی چون تغییر عادات غذایی و کم تحرکی رقم بالایی را به خود اختصاص داده است(3).

به طوریکه این بیماری عامل ۴۶ درصد از مرگ و میرها بوده و میزان بروز آن در هر ۱۰۰ هزار نفر ۴/۱۸۱ نفر گزارش شده است(4). بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت ۳/۴۱ درصد کل مرگ های سال ۲۰۰۵ در کشور ایران ناشی از بیماری عروق کرونر بوده است و پیش بینی می شود این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۸/۴۴ درصد برسد(5)

بیماران مبتلا به ACS ممکن است نشان های غیر اختصاصی را برای هفته ها یا ماهها قبل از رخداد قلبی تجربه کنند . این موارد شامل خستگی، کوتاهی نفس، اختلالات گوارشی، اضطراب و احساس ناراحتی در قفسه سینه می باشد(6).

درد، کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها و کاهش تحمل در قبال فعالیت های روزانه در این بیماران، می تواند منجر به ایجاد فشارهای روانی و اضطراب گردد(7).شیوع اضطراب در بین بیماران مبتلا به ACS بین ۱۰ تا ۵۰ درصد می باشد(8).(روش اندازه گیری بیوامپدانس)

اضطراب یک عامل خطر مستقل برای بیماری کرونر و مرگ قلبی است(9).

مطالعات متعددی حاکی از افزایش مشکلات روان شناختی، به ویژه نشانه های افسردگی واضطراب در بین بیمارن مبتلا به بیماری کرونر قلب می باشد(10).

بیماران بستری در بخشهای مراقبت  ویژه قلبی  صدمات عاطفی و روانی زیادی را متحمل می شوند. همچنین به علت محرومیت حسی  و تحریکات بیش از حد حسی ، تعادل حسی و سلامت روانی این بیماران تهدید می شود(11).

اضطراب یک احساس شایع روانی در افراد بستری در بخش مراقبت ویژه قلبی است. تحقیقات نشان داده اضطراب باعث افزایش 3 تا 6 برابری بروز سکته قلبی در افراد می گردد.(12).

اغلب بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه قلبی 48 ساعت اول دچار اضطراب می شوند(13).

میزان اضطراب در بین بیماران قلبی عروقی زیاد است و در صورت عدم درمان، خطر رویداد قلبی بعدی را افزایش می دهد(14).

علاوه بر این نتایج مطالعات در طی بیش از 20 سال نیز نشان داده که اضطراب ریسک فاکتوری برای وقایع عوارض قلبی-عروقی  کشنده مانند مرگ ناگهانی قلبی است(14). طبق بعضی از آمارها حدود 42 درصد از بیماران کرونر قلبی دارای اضطراب زیادی می باشند(15). (روش اندازه گیری بیوامپدانس)

اضطراب روی واکنش های فیزیولوژیک بیمار مثل تعداد تنفس، ضربان قلب، فشار خون، مصرف اکسیژن میوکارد و غلظت پلاسمایی اپی نفرین و نوراپی نفرین تاثیر می گذارد(16).

عده ای معتقدند که بررسی بیماران قلبی از نظر اضطراب لازم می باشد و باید برنامه هایی در جهت پیشگیری و درمان طراحی گردد(16).

اضطراب، مصرف اکسیژن، برون ده قلبی و فشار خون و نیاز به دوز زیاد مسکن را افزایش می دهد و در نتیجه تاثیر منفی بر بهبودی بیمار دارد(17).

در سالهای اخیر پژوهش های زیادی درباره استفاده از شیوه های غیر دارویی برای کاهش اضطراب صورت گرفته است، از جمله این مداخلات می توان به طب مکمل اشاره کرد(18).

ارزان و راحت بودن این مداخلات و عوارض کم آنها، تطابق آسان بیمار، افزایش همکاری خانواده در مراقبت، کاهش اضطراب بیمار، کاهش هزینه های مراقبتی، درمانی و کاهش اشغال تخت های بیمارستان از جمله مزایای استفاده از این روشهاست(19).

از جمله روشهای غیر دارویی می توان به روش تجسم هدایت شده،رایحه درمانی،موسیقی درمانی، ماساژ درمانی و تکنیک های تن آرامی اشاره کرد.

آنتال و همکاران در مطالعه ای بیان کردند که تجسم هدایت شده سبب کاهش درد، اضطراب،طول مدت بستری در بیمارستان و همچنین کاهش مصرف مسکن می گردد(20).

مالمیر و همکارن تاثیر آرام سازی بنسون بر سطح اضطراب آشکار بیماران کاندید عمل جراحی قلب باز را مورد بررسی قرار دادند.(روش اندازه گیری بیوامپدانس)

نتایج این پزوهش نشان داد که استفاده از این روش به طور معناداری موجب کاهش سطح اضطراب آشکار بیماران کاندید عمل جراحی قلب باز می شود و می توان از این روش به عنوان یکی از روشهای طب مکمل و غیر دارویی برای کاهش سطح اضطراب بیماران استفاده کرد(21)

بهرامی و همکاران تاثیر رایحه درمانی و ماساژ درمانی را در مبتلایان به بیماری سندرم حاد کرونری مورد مقایسه قرار دادند.

نتایج این مطالعه نشان داد ماساژ درمانی اثر بیشتری در کاهش میزان خستگی و همچنین کاهش فشار سیستولی و دیاستولی در این بیماران دارد(22).

از آنجاییکه تاکنون هیچ مطالعه ای تاثیر دو تکنیک ماساژ بازتابی و آرام سازی پیش رونده عضلانی  را کاهش میزان اضطراب در بیماران مبتلا به سندرم حاد کرونر مورد مقایسه قرار نداده است.

لذا در این مطالعه این دو روش مورد مقایسه قرار خواهندگرفت.

تکنیک های تن آرامی از جمله ماساژ و آرام سازی پیش رونده عضلانی  وسیله موثری در جهت کاستن میزان اضطراب و تثبیت علائم حیاتی در حد  طبیعی است که گاهی می توان این تکنیک ها را در کمتر از 10 دقیقه به کار برد(11) .

ماساژ یکی از حرفه ای ترین اقدامات پرستاری است  که باعث انتقال دوطرفه انرژی بین بیمار و درمانگر میشود و به عنوان دستکاری عمومی بافتهای نرم بدن برای باز گرداندن تعادل متابولیک این بافتها به کار برده میشود.

ماساژ یک اقدام سالم، مراقبتی و با ارزش است که به کارگیری کوتاهمدت آن بر روی دستها، پاها، گردن و شانهها میتواند اثرات درمانی داشته باشد(11)

رفلکسولوژی شکل خاصی از ماساژ بوده که با اعمال فشار بر روی نقاط رفلکسی که معمولا در پاها می باشد همراه است و اعتقاد بر این است که این نقاط با تمام نقاط بدن در ارتباط می باشند و فشار بر آنها می تواند پاسخهای فیزیولوژیک بدن را تحت تاثیر قرار دهد(23).(روش اندازه گیری بیوامپدانس)

این تکنیک برای درمان بیماریهای مختلف مانند سردردهاي ميگرني، مشكلات تنفسي، مشكلات مربوط به جري ان خون، درد، استرس، اضطراب، فشارخون بالا ، بي خوابي و همچنين در درمان بيماري هايي مانند كمر درد، گردن درد، خستگي هاي مزمن، سوء هاضمه و ديگر بيماري هاي مرتبط با استرس كاربرد دارد(24).

رفلكسولوژي از طريق سازوكار كاهش تنش و استرس سبب ايجاد امنيت خاطر و آسودگي مي شود (25).

MacKereth و Tiran از رفلكسولوژي براي كاهش كورتيزول و اضطراب استفاده نمودند و به اين نتيجه رسيدند كه رفلكسولوژي باعث كاهش كورتيزول و به دنبال آن كاهش استرس و اضطراب م ي شود(26).تحقيقات اخير گزارش كرده  اند كه ماساژ پا با اسانس هاي گياهي باعث كاهش اضطراب و افسردگي در افراد مي شود(27).

از طرفی، تکنیک آرا م سازي  نیز مداخله اي غيردارويي بوده كه براي درمان تنيدگي ناشي از بيماري هاي مزمن يا در درما ن هايي كه عوارض جانبي دارند به كار رفته و براي كاهش تنيدگي، اضطراب، تهوع، استفراغ و درد به کار می رود.

آرام سازی اولین بار توسط دکتر هربرت بنسون توصیه شد. او دریافت که آرام سازی از طریق مجموعه منظمی از تغییرات فیزیولوژیک در برابر حالت جنگ و گریز، باعث کاهش مصرف اکسیژن، ضربان قلب، تعداد تنفس و لاکتات خون می شود.

آرام سازی تاریخچه قدیمی در طب، روانشناسی بالینی و روانکاوی دارد و زی چند دهه اخیر در پرستاری اهمیت خاصی پیدا کرده است.

آرام سازی عکس العملی است که هیپوتالاموس از خود نشان می دهد و موجب کاهش فعالیت سیستم عصبی محیطی و شاید افزایش فعالیت پاراسمپاتیک شود.(13) با استفاده از این روش فرد می تواند با تفکر آگاهانه باعث تغییر در حالت فیزیکی، عاطفی و رفتارهای ناشی از تنش خود شود.

روشهای آرام سازی که به طور معمول استفاده می شوند شامل آرام سازی پیشرونده عضلات، آرام سازی با تصویر ذهنی، آرام سازی بنسون، آرام سازی عمقی(تنفس عمیق)، آرام سازی انتخابی، روش خودآفرین، مراقبه و …هستند.(روش اندازه گیری بیوامپدانس)

آرامسازی پیشرونده عضلانی یکی از مداخلات غیر دارویی مؤثر برای کاهش اضطراب بیماران، می باشد و حتی علایم حیاتی بیماران تحت آنژیوگرافی را نیز پایدار می کند(28).

آرام سازي پيشرونده عضلاني يا آرام سازي فعال تكنيكي است كه در آن شخص از طريق انقباض فعال و سپس شل كردن گروه هاي ماهيچه اي خاص در يك حالت پيشرونده باعث كسب احساس آرامش در خود می شود(29).

از مزایای مهم استفاده از این روش این است که بر خلاف سایر روشهای آرام سازی مانند تلقین و هیپنوتیزم که ممکن است در آن فرد به خواب رود، در این روش فرد کاملا هوشیار و بیدار است، در هر مکانی قابل اجرا می باشد و همچنین این تکنیک نیازی به پرسنل خیلی تخصصی ندارد و بسیار کم هزینه می باشد .

این روش درکنترل و درمان اضطراب و استرس در بسیاری از بیماریها از جمله درمان فشار خون، بیماریهای قلبی، بیماری MS و ..مورد استفاده قرار گرفته است.

شواهد روز افزوني وجود دارد كه نشان مي دهد كه آموزش آرام سازي به عنوان بخشي از برنامه آموزشي براي بيماران قلبي ميتواند منافع فيزيولوژيك و سايكولوژيك مهمي در بيماران قلبي داشته باشد(30)

در مطالعه ای که بر روی اضطراب و علائم روانشناختی بیماران تحت عمل جراحی قلب باز انجام شد، مشخص گردید که تمرینات آرام سازی پیش رونده عضلانی اثرات مثبتی بر کاهش این علائم دارد.

از آنجاییکه تاکنون هیچ مطالعه ای با هدف مقایسه تکنیک ماسا› بازتابی و آرام سازی پیش رونده عضلانی صورت نگرفته است لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه این دو تکنیک بر اضطراب بیماران ACS انجام خواهد شد تا بدین وسیله گام موثری در جهت تقلیل استفاده از روشهای تهاجمی و دارویی در تسکین اضطراب بیماران ACS برداشته و اولویت استفاده از روشهای غیر دارویی برای تسکین دردها به طور دقیق آشکار شود و همچنین اعضای تیم مراکز درمانی از نتایج آن بهره مند شوند.

روش گردآوری داده ها

نمونه ها در صورت داشتن معیارهای ورود به مطالعه با استفاده از قرعه کشی در یکی از ۳ گروه ماساژ بازتابی، آرام سازی پیشرونده عضلانی و گروه کنترل قرار داده خواهند شد.

(روش اندازه گیری بیوامپدانس)

پس از کسب اجازه از بیمار و توضیح روش کار به او با در نظر گرفتن اینکه بیمار در کدام گروه قرار دارد و یکی از دو روش ماساژ بازتابی یا آرام سازی پیشرونده عضلانی روی بیمار انجام خواهد شد و اگر در گروه کنترل قرار بگیرد به جز مراقبت های روتین اقدام خاصی روی بیمار انجام نخواهد شد.

در روش ماساژ بازتابی، نقطه بازتاب قلب در زیر سینه، پا و پایین انگشت چهارم پای چپ قرار دارد که با دست راست انگشتان پا را خم می کنیم.

انگشت شست دست چپ خود را زیر نرمی کف پا مستقیما پایین انگشت چهارم قرار می دهیم. از انگشت شست در یک حرکت چرخشی برای فشار دادن آرام روی نقطه بازتاب تا هفت مرتبه استفاده می کنیم.

نقطه بازتابی برای کاهش اضطراب در کناره تحتانی نرمه زیر قاعده شست پا در امتداد چین بین انگشت بزرگ و دومین انگشت بزرگ پا قرار دارد. به بیمار گفته می شود تنفس خود را تنظیم کند که در هنگام دم نقطه بازتاب را فشار دهیم و در هنگام بازدم فشار را قطع کنیم(48).

هر دو روش ماساژ بازتابی و آرام سازی پیشرونده عضلانی در یک روز و در دو نوبت صبح و عصر به مدت ۱۵ دقیقه انجام خواهد شد.

همچنین سطح اضطراب بیمار با استفاده از پرسشنامه استاندارد اضطراب اشپیل برگر سنجیده خواهد شد و در چک لیست میزان اضطراب ثبت خواهد شد.

روش تجزیه و تحلیل داده ها:

در این پژوهش از نرم افزار spss۲۰ و آمار توصیفی شامل(میانگین، انحراف معیار، توزیع فراوانی مطلق و نسبی) و آمار استباطی مانند ٖآنالیز واریانس با طرح اندازه گیری های مکرر و کای دو و t زوج- t مسقل و سایر آزمونهای آماری استفاده خواهد شد. P کمتر از ۵/۰ به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته خواهد شد.(روش اندازه گیری بیوامپدانس)

 برای مشاهده مطالب بیشتر به سایت فرزدان مراجعه نماید.